Waarom zijn eiwitten zo belangrijk voor ons?
Eiwitten zijn belangrijk voor ons vanwege de aminozuren. Aminozuren zijn de bouwstenen van het lichaam, ze vervullen een belangrijke rol in de aanmaak van celstructuur, de aanmaak van hormonen, de aanmaak van neurotransmitters (bijvoorbeeld adrenaline), de aanmaak van enzymen en het opbouwen en vernieuwen van (spier)weefsels. Ook leveren eiwitten net als koolhydraten en vetten energie (calorieën).
Alle cellen in het menselijk lichaam bevatten eiwitten. Een volwassen persoon bestaat gemiddeld voor 12 kilo uit eiwit. Het lichaam maakt deze eiwitten uit aminozuren. Als eiwitten beschadigd zijn verwijdert het lichaam deze eiwitten en gaat ze vervolgens vervangen. Hiervoor gebruikt het lichaam de aminozuren uit het beschadigde eiwit, maar er gaan ook aminozuren bij verloren. Daarnaast gaan ook aminozuren verloren bij bijvoorbeeld zweten en urineren. Eiwitten en aminozuren moeten dus steeds opnieuw worden aangevuld en zijn een belangrijk deel van onze voeding.
Eiwitten vinden we vooral in:
• Vis
• Gevogelte (kip)
• Vlees
• Noten
• Zuivel
• Bonen
Soorten eiwitten en aminozuren
Een eiwit is een mengsel van aminozuren. Een eiwit in eten bestaat maximaal uit tweeëntwintig verschillende soorten aminozuren, er zijn dus duizenden combinaties van aminozuren mogelijk. De aminozuren zijn op te delen in essentiële en niet-essentiële aminozuren. Van de tweeëntwintig aminozuren is het lichaam in staat er dertien zelf te maken (niet-essentiële), de andere negen kunnen gemaakt worden met behulp van de voeding die men binnenkrijgt (essentiële). Er bestaan ook nog zes semi-essentiële aminozuren, deze kunnen onder normale omstandigheden door het lichaam zelf gemaakt worden, maar door ziekte of andere aandoeningen, kan het lichaam er in sommige gevallen niet genoeg van maken. Dan is aanvulling met supplementen of voeding nodig.
Eiwitten kunnen gerangschikt worden naar grootte, vorm, oplosbaarheid of de functies van de aminozuren. Een verder onderscheid dat gemaakt kan worden is dat tussen een plantaardig en dierlijk eiwit.
Hoeveel eiwitten
De hoeveelheid eiwit die nodig is verschilt per persoon en is afhankelijk van verschillende factoren. Gemiddeld genomen hebben gezonde mensen 0,8 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag nodig. Volgens de gezondheidsraad dient minimaal tien procent van de calorieën afkomstig te zijn uit eiwitten.
Een tekort aan eiwit heeft in beginsel de afbraak van spierweefsel tot gevolg. Op lange termijn bestaat de kans op een verminderde weerstand en een gebrek aan spierkracht. Het is (nog) niet wetenschappelijk bewezen dat een teveel aan eiwitten schadelijk zou zijn voor de gezondheid. Er heerst wel discussie over de overconsumptie van eiwitten, dit zou verband houden met de vele welvaartsziektes. Als voorzorgsmaatregel is er een bovengrens opgesteld voor verschillende leeftijdsgroepen. Bij volwassen ligt deze bovengrens op vijfentwintig energieprocent. Dit houdt in dat van het totaal aantal calorieën dat binnenkomt per dag niet meer dan een kwart afkomstig mag zijn uit eiwitten.
De populariteit van het dr. Frank dieet, het beruchte eiwit dieet om af te vallen, is daarom zorgwekkend. Ook bodybuilders nuttigen vaak teveel eiwitten, zij zien dit als sportvoeding om te groeien. Deze eiwitsupplementen heten proteïne of whey. Hoewel hun metabolisme heel anders is brengen ook zij hun lichaam schade toe als ze teveel eiwitten nuttigen. Wilt u hier meer over lezen? In de artikelen Wat zijn voedingsvezels en Waarom koolhydraten leggen wij het u graag uit.
Uw voedingspatroon?
Bent u benieuwd geworden of u voedselpatroon voldoet aan de ideale balans of wilt u graag weten wat u precies binnenkrijgt? Maak dan nu gebruik van onze vernieuwde en zeer innovatieve voedingsmeter!
Bronnen: